Τι είναι η συγκεκριμένη στρατηγική, πως χρησιμοποιείται στα διαφόρων ειδών στρατηγικά παίγνια και γιατί πρέπει να την αποφεύγουμε;
. Σε κάθε παίγνιο με χρηματικές αποδόσεις (δηλαδή χρηματικά έπαθλα σε περίπτωση νίκης) η διαχείριση κεφαλαίου (bankroll management) παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση της επιτυχίας. Έτσι τόσο στο χρηματιστήριο όσο και σε άλλα παιχνίδια όπως το πόκερ, το backgammon και γενικότερα για κάθε είδους επένδυση έχουν γίνει πάρα πολλές προσπάθειες για την διατύπωση της κατάλληλης στρατηγικής διαχείρισης κεφαλαίου η οποία θα βελτιστοποιεί σε μακροπρόθεσμη βάση τα αποτελέσματα του παίκτη. Σε ακραίες μάλιστα περιπτώσεις διατυπώθηκαν στρατηγικές με στόχο την εξάλειψη της πιθανότητας αποτυχίας. Μια από αυτές είναι και η στρατηγική martingale.
.Εισαγωγικά
Περίπου στις αρχές του 18ου αιώνα Γάλλοι έμποροι ανακάλυψαν την συγκεκριμένη στρατηγική στην προσπάθειά τους να κερδίσουν ένα από τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των ταξιδευτών της εποχής, το γνωστό μας σήμερα κορώνα ή γράμματα. Λόγω των πολύ χαμηλών πονταρισμάτων, το διαθέσιμο κεφάλαιο των παικτών έμοιαζε φαινομενικά πολύ μεγάλο κάτι το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα να μην αναδυθούν στην επιφάνεια, αρχικά τουλάχιστον, οι αδυναμίες του συγκεκριμένου συστήματος τις οποίες θα αναλύσουμε παρακάτω. Η επικινδυνότητα του martingale έγινε αντιληπτή λίγο αργότερα όταν η εκτεταμένη διάδοσή του οδήγησε κάποιους παίκτες στο να προσπαθήσουν να την εφαρμόσουν στα διάφορα παιχνίδια τύπου καζίνο. Η χρεοκοπία ήρθε αργά ή γρήγορα για όλους, δημιουργώντας τα πρώτα ερωτηματικά για την αξιοπιστία του. Το 1934 ο Γάλλος μαθηματικός Paul Levvy εισήγαγε για πρώτη φορά την συγκεκριμένη στρατηγική στον κλάδο των πιθανοτήτων.
.Πως δουλεύει η συγκεκριμένη στρατηγική?
Για να γίνει όσο το δυνατόν πιο εύκολα κατανοητή η λειτουργία της συγκεκριμένης στρατηγικής, θα αναλύσουμε τον τρόπο εφαρμογής της σε ένα απλό διωνυμικό παιχνίδι (με δυο πιθανά αποτελέσματα), το γνωστό σε όλους κόκκινο-μαύρο στην ρουλέτα. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι θέλουμε να επενδύσουμε
χρήματα στο συγκεκριμένο παιχνίδι και έχουμε αποφασίσει ότι θα ασχοληθούμε μόνο με την πρόβλεψη του χρώματος στο οποίο θα καταλήξει η μπίλια. Το συγκεκριμένο στοίχημα εξυπηρετεί την βασική αρχή της απλής εκδοχής της στρατηγικής Martingale που είναι ο στοιχηματισμός σε πρόβλεψη με πιθανότητα επαλήθευσης πενήντα τις εκατό. Η λογική της στρατηγικής είναι πολύ απλή και βασίζεται στην αρχή του διπλασιασμού του επενδυμένου κεφαλαίου. Έτσι λοιπόν ας φανταστούμε ότι αρχικά ποντάρουμε 2 ευρώ στην επιλογή <<κόκκινο>> και χάνουμε το στοίχημα. Στη συνέχεια ποντάρουμε το διπλό κεφάλαιο δηλαδή 4 ευρώ. Και πάλι χάσαμε. Πιστοί στην στρατηγική μας ποντάρουμε τώρα 8 ευρώ. Και πάλι χάνουμε. Έστω έπειτα ότι χάσαμε και το ποντάρισμα των 16 ευρώ. Τελικά κερδίζουμε όταν ποντάραμε 32 ευρώ. Κάνοντας τις πράξεις εύκολα διαπιστώνουμε ότι κερδίσαμε 2 ευρώ ( 32 ευρώ καθαρό κέρδος από το κερδισμένο στοίχημα μείον 16+ 8 + 4 + 2 ευρώ ). Τόσο απλά βγάλαμε καθαρό κέρδος 2 ευρώ. Φυσικά η ίδια προσέγγιση μπορεί να γίνει θεωρητικά για κάθε διωνυμικό παιχνίδι. Επίσης με τις ανάλογες βέβαια συνέπειες στην αξιοπιστία της η συγκεκριμένη στρατηγική μπορεί να μεταφερθεί και σε μη διωνυμικά παίγνια. Η λογική παραμένει πάντα η ίδια. Αγοράζω 10 κομμάτια μιας μετοχής και αν πέσω έξω στην πρόβλεψή μου και η τιμή της πέσει, αγοράζω 20 κομμάτια. Αυτή η ασπίδα που μας προσφέρει η μέθοδος του διπλασιασμού του επενδυμένου μας κεφαλαίου δυστυχώς είναι διατρητή. Πιο συγκεκριμένα η μαθηματική προσδοκία του παιχνιδιού είναι στην πραγματικότητα -5,26% και αυτό όπως θα δούμε παρακάτω εξηγείται πολύ απλά με την βοήθεια του νόμου των μεγάλων αριθμών.Γιατί η Martingale είναι μια ξεκάθαρη κακή σε βάθος χρόνου επένδυση;
Τα τελευταία χρόνια έχω παρατηρήσει πάρα πολλές ιστοσελίδες, blogs και μεμονωμένα άρθρα να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια εκθειάζοντας την εν λόγω στρατηγική παρουσιάζοντας την σαν τον καλά κρυμμένο από τους επενδυτές θησαυρό. Το σοκαριστικό όμως της υπόθεσης είναι ότι υπάρχουν ιστοσελίδες που πληρώνονται για να διδάξουν τελικά αυτή τη στρατηγική. Δυστυχώς αγαπητοί αναγνώστες η συγκεκριμένη τακτική όχι μόνον δεν μπορεί να καταστεί μακροπρόθεσμα κερδοφόρα αλλά είναι και επικίνδυνη καθώς η παρατεταμένη χρήση της μπορεί να μας οδηγήσει στην χρεωκοπία. Ο λόγος είναι απλός: Δεν διαθέτουμε απεριόριστο κεφάλαιο προς επένδυση!
Μπορεί λοιπόν οι έμποροι από την Γαλλία να πόνταραν στραγάλια για να περνούν το χρόνο τους κατά την διάρκεια των ταξιδιών, αλλά στην πράξη κανείς δεν μπορεί να διαθέτει απεριόριστο κεφάλαιο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αρκεί ένα μεγάλου εύρους σερί χαμένων στοιχημάτων για να οδηγήσει την <<τέλεια>> στρατηγική μας στο κενό. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι αυτό το αρνητικό σερί θα κάνει την εμφάνισή του σίγουρα σε κάποια στιγμή στο μέλλον με βάση και τον νόμο των μεγάλων αριθμών, ο οποίος με απλά λόγια εξηγεί ότι σε βάθος χρόνου επέρχεται η ισορροπία τύχης και ατυχίας. Έτσι μπορεί επί χρόνια κάποιος επενδυτής να στέκεται τυχερός αλλά αργά ή γρήγορα η τύχη αυτή θα εξισορροπηθεί με την ατυχία. Το γεγονός αυτό καθιστά την συγκεκριμένη στρατηγική εξαιρετικά επικίνδυνη.
Ακόμη γίνεται εύκολα φανερό το γεγονός ότι η σχέση ρίσκου/ απόδοσης γίνεται όλο και πιο ασύμφορη κάθε φορά που χάνουμε ένα στοίχημα. Φανταστείτε λοιπόν ότι στο προηγούμενο παράδειγμα χάσαμε και στο ποντάρισμα των 32 ευρώ αλλά και στα επόμενα δυο πονταρίσματα (64 και 128 ευρώ αντίστοιχα). Στην περίπτωση αυτή θα έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο να ρισκάρουμε 256 ευρώ για καθαρό κέρδος μόλις 2 ευρώ. Άρα συμπεραίνουμε ότι: Η στρατηγική martingale οδηγεί σε μια μη βιώσιμη σχέση απόδοσης -κινδύνου
Με δεδομένα τα δυο παραπάνω χαρακτηριστικά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η στρατηγική martingale είναι πολύ επικίνδυνη, και τελικά ασύμφορη, καθώς η πιθανότητα παρέκκλισης από τον δρόμο της κερδοφορίας είναι μικρή αλλά η επικείμενη <<πρόσκρουση>> στην ακραία αυτή περίπτωση θα έχει καταστροφικές συνέπειες. Ο διάσημος στατιστικολόγος Nassim Nicholas Taleb έχει ονομάσει την συγκεκριμένη κατάσταση απόδοσης-ρίσκου με τον όρο Μαύρος Κύκνος.
.Πρακτικά προβλήματα στην εφαρμογή της
Εκτός από την ίδια την ριψοκίνδυνη και μακροπρόθεσμα ασύμφορη φύση της η συγκεκριμένη στρατηγική παρουσιάζει και ελαττώματα πρακτικού χαρακτήρα τα οποία δυσχεραίνουν την εφαρμογή της και μεγιστοποιούν τον κίνδυνο που την συνοδεύει όσον αφορά τα περισσότερα παίγνια. Τα πλέον σημαντικά προβλήματα της εφαρμογής είναι τα εξής:
.
1. Στα καζίνο υπάρχουν όρια πονταρίσματος. Αυτό σημαίνει ότι μετά από ένα μεγάλο χαμένο σερί στοιχημάτων το καζίνο δε πρόκειται να δεχθεί τον νέο διπλασιασμό. Το γεγονός αυτό ουσιαστικά συρρικνώνει ακόμα περισσότερο τις όποιες ελπίδες κέρδους με δεδομένο ότι απαιτείται ένα μικρότερο σερί άστοχων στοιχημάτων για να μας οδηγήσει στην κατάρρευση ακόμα και αν το κεφάλαιό μας δεν έχει εξαντληθεί.
2. Η πιθανότητα του στοιχήματος σε κόκκινο ή μαύρο δεν είναι στην πραγματικότητα 50%. Για την ακρίβεια καθορίζεται περίπου στο 48,64% (18/37 και όχι 36 αφού υπάρχει και το μηδέν).
3. Στο χρηματιστήριο τώρα υπάρχουν επιπλέον κόστη που επιβαρύνουν την κάθε συναλλαγή. Υπάρχει το κόστος που πληρώνεται στον εκάστοτε broker καθώς και οι ανάλογοι φόροι που επιβάλλονται σε κάποιες αγορές. Τα κόστη αυτά συρρικνώνουν ακόμη περισσότερο το έτσι και αλλιώς μικροσκοπικό περιθώριο κέρδους, επιδεινώνοντας την σχέση απόδοσης/ρίσκου.
4. Στο trading δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι κάποιος θα πουλήσει ή θα αγοράσει κάποιες μετοχές στην βέλτιστη δυνατή τιμή. Η διαπραγματευτική ισχύς του κάθε παίκτη και οι διαφορετικές συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά επηρεάζουν τις συναλλαγές, επιφέροντας ένα ακόμη κόστος το λεγόμενο impact cost. Έτσι η εφαρμογή της martingale γίνεται ακόμη πιο ασύμφορη.
5. Όπως και στην περίπτωση του καζίνο, ανταλλακτήρια, brokers αλλά και μεμονωμένοι παίκτες πολλές φορές επιβάλλουν έμμεσα ή άμεσα περιορισμούς και <<ταβάνια>> στο ύψος των κεφαλαίων που κανείς μπορεί να επενδύσει.
.Δοκιμασία για τον χαρακτήρα του παίκτη
Πέρα από το μαθηματικό κομμάτι και τις πρακτικές αδυναμίες εφαρμογής της, η στρατηγική martingale έχει ένα ακόμη σημαντικό μειονέκτημα. Απαιτεί υψηλότατο βαθμό αυτοέλεγχου, γερά νεύρα και τρομερές ψυχικές δυνάμεις. Φανταστείτε μόνο στην πιο απλή περίπτωση της ρουλέτας να ρισκάρετε ας πούμε 1024 ευρώ για να κερδίσετε 2. Είναι φανερό ότι όσο η τύχη γυρνάει την πλάτη στον εκάστοτε παίκτη τόσο το ψυχολογικό βάρος για εφαρμογή της στρατηγικής γίνεται ασήκωτο. Η ασύμφορη σχέση απόδοσης/ρίσκου είναι σίγουρο ότι αργά ή γρήγορα θα φτάσει στα όρια των ψυχολογικών αντοχών του και τον πιο πειθαρχημένο και ανθεκτικό άνθρωπο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της αυτοκυριαρχίας και την ψυχολογική κατάρρευση που πιθανότατα θα οδηγήσει σε σπασμωδικές κινήσεις και ακόμη περισσότερα λάθη. Έτσι και από ψυχολογικής σκοπιάς η συγκεκριμένη στρατηγική πονταρίσματος είναι άκρως επικίνδυνη για τον εκάστοτε επενδυτή.
.Συμπεράσματα
Η στρατηγική διαχείρισης κεφαλαίου martingale βασίζεται στην μέθοδο του διπλασιασμού, εφαρμόζεται κυρίως σε επενδύσεις-παίγνια διωνυμικού χαρακτήρα και επίσης σε οποιαδήποτε παιχνίδια των οποίων οι αποφάσεις-προβλέψεις μπορούν να αναλυθούν υπό αυτήν την μορφή. Η ανυπαρξία κεφαλαίου που τείνει στο άπειρο σε συνδυασμό με την μη βιώσιμη σχέση απόδοσης/ρίσκου, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η στρατηγική αυτή έχει αρνητική μαθηματική προσδοκία. Ταυτόχρονα είναι πολύ ψυχοφθόρα για τους παίκτες και αντιμετωπίζει πολλές πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να την αποφύγετε σε κάθε περίπτωση τόσο την ίδια όσο και τις διάφορες παραλλαγές τις που κυκλοφορούν στα διάφορα μέσα.
το άρθρο δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό
με το οποίο φυσικά είμαστε σε πλήρη συνεργασία
Oι συναλλαγές με ''μόχλευση'' εμπεριέχουν υψηλό κίνδυνο. Διαβάστε προσεκτικά τους όρους χρήσης της παρούσας ιστοσελίδας και μελετήστε προσεκτικά όλη τη ''θεωρία'' η οποία σας προσφέρεται εντελώς δωρεάν στη σελίδα μας.Στοιχεία επικοινωνίας για Διαχείριση κεφαλαίων-Σεμινάρια κινητό tel. 6937709499 mail akrivosgeorge@yahoo.gr Ακριβός Γιώργος
