Κυριαρχία επί του φόβου κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών.

Η απελευθέρωση από τα αυτό-περιοριστικά μοτίβα που σας δεσμεύουν

Αρκετά χρόνια αφότου έχουν διδαχθεί το πώς να εκτελούν συναλλαγές, οι περισσότεροι επενδυτές διαπιστώνουν ότι, κατά τις κρίσιμες στιγμές, στη σκέψη τους εξακολουθεί να κυριαρχεί ο φόβος. Ξαφνικά, όλη η γνώση που έχουν αποκομίσει επισκιάζεται από το φόβο, ακριβώς τη στιγμή που τη χρειάζονται για να λάβουν ορθές αποφάσεις. Ανεξάρτητα από το πόσο αλλάζουν το επενδυτικό σύστημά τους ώστε να επιφέρουν εξωτερική πειθαρχία, τα αποτελέσματα που ακολουθούν είναι απρόβλεπτα. Τελικά, οι επενδυτές καταλήγουν στο ανησυχητικό συμπέρασμα ότι το πρόβλημα δε σχετίζεται με τη μεθοδολογία τους, το σύστημά τους ή τις αγορές (τα οποία μπορεί να λειτουργούν αποτελεσματικά σε θεωρητικό επίπεδο) - το πρόβλημα βρίσκεται στον τρόπο σκέψης τους. Ιδιαίτερα δε στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τους φόβους τους. Στο εισαγωγικό άρθρο μας, ο Rande Howell (www.tradersstateofmind.com) περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι επενδυτές να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα.

Μήπως ο φόβος σας αποτρέπει απ’ το να εκτελείτε συναλλαγές;

Οι επενδυτές διαβάζουν για αλλους επενδυτές αυθεντίες που μοιάζουν να έχουν γεννηθεί με εκείνες τις ιδιότητες που απαιτούνται από έναν επενδυτή. Αυτοί οι επενδυτές αυθεντίες εκτελούν συναλλαγές χωρίς πάθος, επιδεικνύοντας μια ισχυρή πειθαρχία που τους επιτρέπει να παραμερίζουν το συναίσθημα. Οι δε εκπαιδευόμενοι επενδυτές που διαβάζουν για αυτά τα χαρακτηριστικά των πετυχημένων επενδυτών, προσπαθούν συχνά να μιμηθούν αυτό το συναισθηματικό έλεγχο και τη νοητική κατάσταση. Μπορεί επίσης να δουν κι ένα DVD σχετικά με την ψυχολογία των επενδύσεων, να ακούσουν οδηγίες ασκήσεων περισυλλογής και να υιοθετήσουν διάφορα τρικ ελπίζοντας να έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα δίχως ιδιαίτερο κόπο.

Ωστόσο, παρ’ όλες τις προσπάθειές τους, οι έντονες εναλλαγές συναισθημάτων κατά την εκτέλεση συναλλαγών εξακολουθούν να υφίστανται.  Το λάθος που κάνουν οι εκπαιδευόμενοι επενδυτές είναι ότι συγκρίνουν τους εαυτούς τους με αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί με μια γενετική προδιάθεση και ένα συναισθηματικό ταμπεραμέντο που είναι απολύτως κατάλληλο για εκτελέσεις συναλλαγών. Αν και σπάνιοι, αποτελούν το ψυχολογικό πρότυπο ως προς τις εκτελέσεις συναλλαγών για πολλούς επενδυτές. Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι σπάνιοι επενδυτές είναι εξοπλισμένοι με μια πολύ διαφορετική συναισθηματική και νοητική προδιάθεση σε σχέση με τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που εισέρχονται στον κόσμο των επενδύσεων. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι επενδυτές αυθεντίες έχουν ήδη πληρώσει το τίμημά τους ενώ μάθαιναν πώς να ελέγχουν τα συναισθήματα τους, ιδιαίτερα το φόβο, και όχι πώς να τα θάβουν (το οποίο δε φέρνει αποτελέσματα, αν κι ακούγεται σα μια καλή συμβουλή).

Τα άτομα μπορεί να διαθέτουν μια ορισμένη γενετική κληρονομιά που, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, εκφράζεται με τρόπο που τους προσδίδει πλεονεκτήματα σε συγκεκριμένους τομείς. Ως ακραίο παραλληλισμό θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την γενετική μηχανική που εφαρμόζεται στην αναπαραγωγή σκύλων και οδηγεί στην απόδοση συγκεκριμένων γνωρισμάτων ανά ράτσα. Η γενετική μηχανική αυτού του είδους δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί στους ανθρώπους. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι δε χρησιμοποιείται η επιλογή γνωρισμάτων με σκοπό την ενίσχυση της απόδοσης. Αν και οι άνθρωποι είναι πολύ πιο σύνθετοι, οι Ρώσοι και οι Κινέζοι έχουν χρησιμοποιήσει την έκφραση γνωρισμάτων για να προσδώσουν πλεονεκτήματα σε νέους, φερέλπιδες αθλητές. Ορισμένοι επενδυτές πράγματι κερδίζουν το στοίχημα των γενετικών γνωρισμάτων στο στίβο των επενδύσεων. Οι περισσότεροι, όμως, το χάνουν. Πρέπει να μάθουν πώς να κτίσουν την κατάλληλη ψυχολογία που απαιτούν οι επενδύσεις. Αλλιώς, κάθε στιγμή που διακυβεύονται κέρδη θα εξακολουθούν να τα χάνουν.

Φύση εναντίον ανατροφής - εάν θέλετε να κυριαρχήσετε επί του φόβου, υπάρχουν κάποια ζητήματα βιολογίας που πρέπει να κατανοήσετε

Ενώ πολλά έχουν γραφτεί για το πώς πρέπει να σκέφτεστε κατά την εκτέλεση συναλλαγών, έχουν γραφτεί ελάχιστα για το πώς μπορεί κάποιος να οικοδομήσει  τις συναισθηματικές και νοητικές δεξιότητες και συμπεριφορές που απαιτούνται για την εκτέλεση επιτυχών συναλλαγών. Το γεγονός ότι η φύση δε σας προίκισε με τα απαραίτητα γνωρίσματα δε σημαίνει ότι δε μπορείτε να καθοδηγήσετε την ψυχολογία σας ώστε να αποκτήσετε τη νοητική κατάσταση που θα σας επιτρέπει να εκτελείτε τις μεθόδους σας με συνέπεια και επιτυχία. Όπως συμβαίνει και με άλλους πετυχημένους ανθρώπους σε διάφορους τομείς, αυτό που τους διακρίνει από το πλήθος δεν είναι το περίσσιο ταλέντο τους ή οι επιπλέον γνώσεις τους γύρω από την τέχνη που εξασκούν, αλλά η συναισθηματική διαχείριση με σκοπό την έκφραση του ταλέντου και της γνώσης κατά το μέγιστο δυνατό. Πρέπει εξ’ αρχής να κυριαρχήσουν επί των φόβων τους, κι όχι να τους απαρνηθούν. Το ίδιο ισχύει για τους επενδυτές, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό.

Στην ανάπτυξη μιας νοοτροπίας, η ανατροφή είναι πολύ πιο σημαντική από τη φύση. Η φύση μπορεί να παρέχει τη δυνατότητα, αλλά είναι το άτομο που πρέπει να αναπτύξει αυτή τη δυνατότητα και να την εξελίξει σε ταλέντο. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν δεν είχατε την εύνοια της τύχης όσον αφορά τα γενετικά χαρακτηριστικά σας, μπορείτε να εκπαιδεύσετε τη συναισθηματική και νοητική προδιάθεσή σας προς όφελός σας, με γνώμονα τις εκτελέσεις συναλλαγών. Προβληματικές συναισθηματικές προκαταλήψεις για τα χρήματα, την αξία, το ρίσκο και την αβεβαιότητα μεταφέρονται γενετικά από τη μια γενιά στην επόμενη. Δεν πρόκειται για εγγενή γνωρίσματα αλλά για καταστάσεις που το μυαλό σας δέχεται ως συνήθειες. Δεν είναι γενετικά γνωρίσματα αλλά αποτέλεσμα προσαρμογών σε περιστάσεις. Αυτό εξηγεί και τον τρόπο που εκτελείτε συναλλαγές, ο οποίος είναι προσαρμοσμένος σε ότι έχετε διδαχθεί και διαβιβάζεται μέσω των γενεών και της προσαρμογής του μυαλού σας στις περιστάσεις. Οι συνήθειες και οι πεποιθήσεις που έχουν ως βάση τους το φόβο μπορούν να αποδομηθούν και να αναδιοργανωθούν σε μια αντίληψη που θα είναι πολύ πιο φιλική και χρήσιμη για τον επενδυτή. 

Αποδομώντας το πλέγμα της

αβεβαιότητας και της ανησυχίας

Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε σε περιβάλλοντα που άσκησαν πίεση στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό μας ώστε να μας οργανώσει για «να μην κάνουμε λάθη» και να εστιάζουμε στη βεβαιότητα αντί για τη διαχείριση της ασάφειας. Το μυαλό μας, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίον ερμηνεύουμε την πραγματικότητα πηγάζει από αυτόν τον συνεχώς προσαρμοζόμενο εγκέφαλο. Για τη μεγάλη πλειοψηφία των επενδυτών, έως τη στιγμή της ωρίμανσής του, ο εγκέφαλος είναι προκατειλημμένος ώστε να αναζητά τη βεβαιότητα και να αποφεύγει την αβεβαιότητα. Αυτό είναι απλά μια βιολογική προκατάληψη του ανθρώπινου εγκεφάλου, η οποία ενισχύεται από όσα διδασκόμαστε σχετικά με το ρίσκο και την αβεβαιότητα. 

Αυτή η οργάνωση του μυαλού δεν πρόκειται να είναι αποτελεσματική κατά τις εκτελέσεις συναλλαγών. Η συγκεκριμένη προσαρμογή μπορεί να είναι αποτελεσματική σε άλλους τομείς αλλά όχι στις εκτελέσεις συναλλαγών, όπου η έμφαση δίνεται στη διαχείριση της αβεβαιότητας και του ρίσκου. Ήρθατε εξοπλισμένοι με έναν εγκέφαλο προσαρμοσμένο στο να αναζητά τη βεβαιότητα και να αποφεύγει τη βεβαιότητα όσον αφορά τις επενδύσεις. Το μυαλό που προκύπτει από αυτές τις δυνάμεις προσαρμογής και βασίζεται στο φόβο, εκτελεί συναλλαγές με μια προκατάληψη που του ζητά να αποφύγει τις απώλειες επειδή το φοβίζουν. Εδώ η βιολογία με την ψυχολογία συνωμοτούν ενάντια στη νοοτροπία που πρέπει να επιδεικνύει ένας επενδυτής – μια νοοτροπία που είναι συμβιβασμένη με την αβεβαιότητα.

Ο εγκέφαλός σας έχει συνδέσει την αβεβαιότητα με το φόβο του θανάτου (αυτό είναι πολύ θεμιτό για τη φυσική επιβίωση σε έναν επικίνδυνο κόσμο), αλλά δεν προετοιμάστηκε ποτέ για τις αγορές συναλλαγών. Αυτή η ιδιαίτερη οργάνωση της αντίληψής μας πρέπει να αποδομηθεί και να αναδιοργανωθεί από μια ερμηνεία της αβεβαιότητας που βασίζεται στο φόβο σε μια αντίληψη της αβεβαιότητας που βασίζεται στη διαχείριση των πιθανοτήτων και του ρίσκου. Αυτή είναι η νοοτροπία που φέρνει αποτελέσματα στις εκτελέσεις συναλλαγών. Το πρόβλημα είναι ότι το μοντέλο της αβεβαιότητας/φόβου έχει γίνει το ιστορικό αφήγημα που καθοδηγεί την αντίληψή σας για τις αγορές. Αυτό προβάλετε επάνω στις αγορές. Συναλλάσσεστε κυριολεκτικά τις πεποιθήσεις σας για την ικανότητά σας να διαχειρίζεστε την αβεβαιότητα. Είναι σε αυτό το σημείο που οι υποθέσεις σας για το φόβο και το ρίσκο, στις οποίες σας έχει προσαρμόσει ο εγκέφαλός σας, ενσωματώνονται ως περιοριστικές πεποιθήσεις που δεν έχουν εξεταστεί. Βυθίζονται βαθιά μέσα στο υποσυνείδητό σας και εμποδίζουν την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής αντίληψης εν αγνοία σας.

Από τη θεωρία στην πράξη της εκτέλεσης συναλλαγών

Ας δούμε πώς εφαρμόζεται στην πράξη αυτή η θεωρία.

Ο Jim είναι ένας επενδυτής με εξαιρετική επιστημονική κατάρτιση. Έχει βαθιά γνώση σε σχέση με συστήματα υπολογιστών, αεροναυπηγική και μηχανολογία. Επίσης, είναι ασκούμενος δικηγόρος στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Στην θεωρία, οι συναλλαγές του αναμένεται να απεικονίζουν το καθαρό μυαλό και την αμερόληπτη αντίληψη που θα περιμέναμε από ένα άτομο με αυτό το επίπεδο κατάρτισης και πείρας. Εντούτοις, όταν εκτελεί συναλλαγές και ο παράγοντας του ρίσκου έρχεται στο προσκήνιο, «δε βλέπει» όλες τις επιλογές και τα μοτίβα που εμφανίζονται στα διαγράμματα και τους δείκτες του. Η εκπαίδευσή του είναι ιδιαίτερα προκατειλημμένη για την επιδίωξη της βεβαιότητας (θυμηθείτε ότι πάνω στους υπολογισμούς του βασίζονταν ανθρώπινες ζωές και ακριβός εξοπλισμός) κι όχι της διαχείρισης του ρίσκου και της αβεβαιότητας.

Εκπαιδεύτηκε με την πεποίθηση ότι η απώλεια δεν αποτελεί επιλογή. Σκεφτείτε όλη αυτή την έμφαση που δόθηκε στο «να μην κάνει λάθη» και να πετυχαίνει καλούς βαθμούς. Έπειτα, ως μηχανικός εκπαιδεύτηκε στην «υπέρβαση» ώστε η δομή να είναι υπέρ του δέοντος ασφαλής. Βλέπετε την υποβόσκουσα προκατάληψη; Αυτή η εκπαίδευση έγινε συνήθεια που έμεινε στο υποσυνείδητο. Τώρα υπάρχει ως δεδομένη προκατάληψη που επηρεάζει την αντίληψή του για τον κόσμο. Αβεβαιότητα = φόβος για λάθος επιλογές. Αυτή η υπόθεση ότι η αβεβαιότητα πρέπει να αποβάλλεται, η οποία έγινε πεποίθηση που ενσωματώθηκε στη σκέψη του, μετατράπηκε στη δεδομένη πεποίθηση (ή το ιστορικό αφήγημα) που έφερε μαζί του κατά την εισαγωγή του στον κόσμο των επενδύσεων. Αυτή η πεποίθηση ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική για τον ίδιο ως επιστήμονα και δικηγόρο.

Εντούτοις, το ίδιο σκεπτικό, τόσο πετυχημένο σε έναν τομέα, παρήγαγε έως και πανικό για τον ίδιο κατά την εκτέλεση συναλλαγών. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να κλείσει τις συναλλαγές του πολύ σύντομα και να πάρει τα κέρδη του βιαστικά - πολύ πριν πετύχει το στόχο του (θα μπορούσε να έκανε λάθος και να έχανε τα κέρδη που είχε στα χέρια του). Στα πλαίσια μιας συναλλαγής σε εξέλιξη τίποτα δεν ήταν σίγουρο. Η διαχείριση της συναλλαγής ήταν μια άσκηση στη διαχείριση της αβεβαιότητας υπό το πρίσμα της πιθανότητας κι όχι της βεβαιότητας. Η αβεβαιότητα, συνυφασμένη με το φόβο, ενεργοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να καταληφθεί η λογική του από το φόβο.

Αυτή η νοητική κατάσταση που είχε ως βάση της το φόβο οδήγησε στην απόκρυψη των επιλογών που θα έβλεπε εάν σκεφτόταν νηφάλια, και στην αντικατάστασή τους από το άγχος με αρνητικές συνέπειες. Αυτός είναι ο αντίκτυπος του ιστορικού αφηγήματός σας στις συναλλαγές σας. Και, φυσικά, κατά την επανεξέταση των κινήσεών του στο τέλος της ημέρας συναλλαγών δε μπορεί να κατανοήσει για ποιο λόγο του διέφυγαν τόσα πολλά σήματα και μοτίβα. Το μόνο που αντιλαμβάνεται είναι ότι για άλλη μια φορά πήρε λάθος αποφάσεις με αρνητικό αντίκτυπο για το λογαριασμό του.

Αντικατάσταση του ιστορικού αφηγήματος της

αβεβαιότητας και του φόβου με την πιθανότητα

Οι περισσότεροι επενδυτές (οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι η μεγάλη πλειονότητα των συναλλαγών αποτελούν προσωπικό στοίχημα) συνειδητοποιούν ότι το ιστορικό αφήγημά τους, το οποίο έχει εξελιχθεί σε πεποίθηση, πρέπει να αλλάξει. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές ή τεχνάσματα. Οι περισσότεροι επενδυτές παλεύουν για χρόνια έως ότου αποβάλουν τους φόβους και τις πεποιθήσεις που τους αποτρέπουν από την επίτευξη επιτυχών συναλλαγών. Αυτή η διαδικασία μεταβάλει τις πεποιθήσεις σχετικά με τον εαυτό μας και την αβεβαιότητα και, σταδιακά, παρέχει τη δυνατότητα εκτέλεσης συναλλαγών σε ένα νέο επίπεδο. Ευτυχώς, αυτή η αναδιοργάνωση του μυαλού των επενδυτών γίνεται ευκολότερα εφικτή όταν αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε το πώς οργανώνονται οι έννοιες μέσα στο μυαλό μας.

Δεν υπάρχει μία και μοναδική οργάνωση του εαυτού. Δεν υπάρχει ένα οριστικό «εγώ». Το «εγώ» αποτελεί απλά την τρέχουσα οργάνωση των προσωπικών πεποιθήσεων που θεωρούμε ορθές. Δε βλέπουμε την πραγματικότητα, βλέπουμε μόνο σκιές - και υπάρχει πάντα ένας παρατηρητής που ερμηνεύει αυτό που βιώνει. Οι επενδυτές διατηρούν ορισμένες υποθέσεις για την αγορά. Μερικές από αυτές τις υποθέσεις έχουν αναλυθεί και έχουν εξελιχθεί σε έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της αγοράς. Ωστόσο, η αγορά δεν ενδιαφέρεται για τις υποθέσεις σας, ούτε γνωρίζει αυτά που εσείς δέχεστε ως «αλήθειες» σχετικά με εκείνη.

Προτού οι επενδυτές αναγνωρίσουν ότι οι ίδιοι είναι το πρόβλημα (και η πιθανή λύση) στις δυσκολίες κατά την εκτέλεση συναλλαγών, έχουν συνήθως ασχοληθεί με τις επενδύσεις για αρκετά χρόνια και είναι επιτυχείς στην εκτέλεση συναλλαγών σε θεωρητικό επίπεδο. Ξέρουν πώς να εφαρμόσουν μια μεθοδολογία που διδάσκεται σε μια τάξη. Όμως όταν υπεισέρχεται ο παράγοντας του ρίσκου, οι «αλήθειες» τους σχετικά με την αγορά τίθενται υπό δοκιμασία. Αυτό είναι το σημείο στο οποίο ο επενδυτής δε διαχωρίζει την αβεβαιότητα από την ανησυχία ή το φόβο. Αυτή η κατάσταση μπορεί εύκολα να αλλάξει. Οι υποθέσεις σχετικά με τον εαυτό, οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε πεποιθήσεις, δεν αποτυγχάνουν επειδή οι ίδιοι δε ξέρουν πώς να εκτελέσουν συναλλαγές αλλά επειδή δεν έχουν μάθει πώς να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Και η αυθόρμητη αντίδραση είναι η ενεργοποίηση του φόβου καθώς η αβεβαιότητα προκαλεί σύγχυση (κάτι που στον κόσμο των επενδύσεων συμβαίνει σε καθημερινή βάση).

Θα πρέπει να αναδιοργανώσουν τις πεποιθήσεις τους ώστε να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και να είναι σε θέση να το διαχειριστούν, κάτι που είναι εφικτό εφόσον ο επενδυτής αναλάβει την πλήρη ευθύνη για το αποτέλεσμα. Διαφορετικά, ο επενδυτής θα συνεχίσει να φοβάται το φόβο. Και λόγω αυτών των πεποιθήσεων, ο επενδυτής αρχίζει να ανησυχεί για ένα μέλλον που δεν έχει φτάσει, ούτε έχει δημιουργηθεί ακόμη. Ο φόβος μολύνει τώρα τις ιδιαίτερα κρίσιμες κριτικές σκέψεις που απαιτούνται για την εκτέλεση επιτυχών συναλλαγών. Αυτό συμβαίνει επειδή το ανεκπαίδευτο δεξί τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα προσδοκά, μετά φόβου, πιθανές αρνητικές συνέπειες και γι’ αυτό επιβάλλεται στο αριστερό τμήμα της λογικής.

Οι επενδυτές πρέπει οπωσδήποτε να διδαχθούν ένα σύνολο δεξιοτήτων και εργαλείων με τα οποία μπορούν να αλλάξουν ριζικά το σύστημα των συναισθηματικών πεποιθήσεών τους - αυτό απέχει πολύ από το να εφαρμόζεις τη λογική στο συναισθηματικό λογισμό. Οι εκτελέσεις συναλλαγών αποτελούν ένα ιδανικό πεδίο για να δει κανείς έμπρακτα και από όλες τις πλευρές τις πεποιθήσεις ενός επενδυτή για τον εαυτό του. Δε μπορεί κανείς να κρυφτεί από την «αλήθεια» όπως έχει διαμορφωθεί εντός του ατόμου. Ο επενδυτικός λογαριασμός σας μετατρέπεται στο βαρόμετρο της αποτελεσματικότητας των πεποιθήσεων υπό τις οποίες εκτελείτε συναλλαγές. Ωστόσο, οι περισσότεροι διαπιστώνουν ότι οι «αλήθειες» τους είναι απλά υποθέσεις για τον κόσμο, οι οποίες δεν έχουν εξεταστεί και καθοδηγούν την αντίληψή τους. Είναι σε αυτό το σημείο που οι υποθέσεις πίσω από τις αυτό-περιοριστικές πεποιθήσεις μπορούν να παρατηρηθούν και να αναδομηθούν. Αλλά οι πεποιθήσεις πρέπει να ειδωθούν στα πλαίσια των συναισθημάτων ως προϊόντων της νευρο-βιολογίας κι όχι ως συσσωρευμένων πεποιθήσεων της κριτικής σκέψης.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η απόκτηση κατάλληλων πεποιθήσεων για τη διαχείριση του ρίσκου κι όχι για την αποφυγή του είναι εφικτή. Σε αυτό το σημείο, το άγχος μπορεί να ρυθμιστεί και να ληφθεί υπόψη, όχι από έναν αδιάφορο παρατηρητή, αλλά από έναν πειθαρχημένο και αμερόληπτο παρατηρητή - με πολύ διαφορετικά αποτελέσματα. Η «αλήθεια» που βλέπουν τους επιτρέπει να μετέχουν στις συναλλαγές με πολύ διαφορετικό τρόπο. Το χάσμα μεταξύ της θεωρητικής και της πρακτικής εκτέλεσης συναλλαγών περιορίζεται καθώς εκπαιδεύουν τη σκέψη τους στο να δέχεται την αβεβαιότητα με πειθαρχία, υπομονή, θάρρος και αμεροληψία. Μια εντελώς διαφορετική κατάσταση σε σχέση με την αγχώδη κατάσταση του νου που τους έκανε να διστάζουν ή να εκτελούν συναλλαγές αυθόρμητα, καθώς ο φόβος επηρέαζε την κριτική τους ικανότητα.

Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι ο επενδυτής δεν εκτελεί πλέον συναλλαγές για να κερδίσει ή να χάσει – κάτι που δεν μπορεί να ελέγξει απόλυτα. Ο επενδυτής διαχειρίζεται πλέον το μυαλό που καθοδηγεί την εκτέλεση των συναλλαγών – κάτι που μπορεί να διαχειριστεί με μεγάλη ακρίβεια. Σε αυτό τον τρόπο εκτέλεσης συναλλαγών, το αποτέλεσμα είναι και πάλι η αβεβαιότητα, αλλά τώρα ο επενδυτής έχει δώσει στη μεθοδολογία και το σύστημά του το πλεονέκτημα της πιθανότητας μιας επιτυχούς συναλλαγής. Διατηρεί τον έλεγχο του μυαλού που διαχειρίζεται την αβεβαιότητα. Αυτό σημαίνει το να εκτελείς συναλλαγές εντός της ζώνης ή το να σκέφτεσαι σαν επενδυτής.

Πολύ λίγα μυαλά έχουν μάθει να εκτελούν συναλλαγές με ορθό τρόπο. Το να αποκτήσεις την αμεροληψία και την πειθαρχία που απαιτούνται για την εκτέλεση συναλλαγών είναι σα να προσπαθείς να πείσεις ένα άλογο μέσα σε ένα στάβλο που καίγεται να μην πανικοβληθεί και να βγει έξω από το στάβλο αναλογιζόμενο τις επιλογές του. Ευτυχώς, οι πεποιθήσεις μπορούν να μεταβληθούν. Η διαδικασία ξεκινάει με την εκμάθηση μεθόδων ελέγχου των συναισθημάτων ώστε ο φόβος και η πλεονεξία να μη μπορούν να ακυρώσουν την κριτική σας ικανότητα βάσει μιας πειθαρχημένης και αμερόληπτης προσέγγισης. Στη συνέχεια, ο επενδυτής πρέπει να εξετάσει με ιδιαίτερη προσοχή τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό γίνεται με την ανάπτυξη της ικανότητας να είστε επιμελείς. Η επιμέλεια είναι, ουσιαστικά, η ικανότητα να παρατηρεί κανείς τον ειρμό των σκέψεών του και να αναγνωρίζει ότι οι σκέψεις μας δε συνιστούν τον εαυτό μας. Οι σκέψεις, μέσω της επιτήρησης της επιμέλειας, γίνονται οι φωνές των πεποιθήσεών σας που καθοδηγούν τις συναλλαγές σας. Αυτό είναι το σημείο όπου επιτελείται η αλλαγή.

Η παρατήρηση της αβεβαιότητας είναι αυτή που επιτρέπει στον επενδυτή να δει όσα βλέπει. Ένας πολύ καλός επενδυτής, ως εκπαιδευμένος παρατηρητής των φαινομένων της αγοράς, μέσω της ικανότητάς του και της αμερόληπτης νοοτροπίας του, βλέπει διακρίσεις που ένας επενδυτής που διακατέχεται από φόβο δε μπορεί να τις δει. Υπάρχει ένα σπουδαίο ρητό που λέει το εξής: «Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται - ούτε και είναι κάπως αλλιώς.»

Η δόμηση ενός εαυτού κατάλληλου για επενδύσεις

Η εφαρμογή της επιμέλειας ως εργαλείο για τις συναλλαγές σάς επιτρέπει να εντοπίσετε τις αυτό-περιοριστικές πεποιθήσεις που υπονομεύουν τις συναλλαγές σας και να μπορέσετε να τις αντιμετωπίσετε. Αντί να παρασύρεστε από αυτές τις πεποιθήσεις που περιορίζουν την ικανότητά σας να διαχειριστείτε το ρίσκο και την αβεβαιότητα, γίνεστε ο αρχιτέκτονας του αφηγήματος που εισάγετε στις επενδύσεις. Η αβεβαιότητα αποσυνδέεται από την ανησυχία και το φόβο και αναπτύσσετε εσωτερικές δυνάμεις που σας επιτρέπουν να αποκτήσετε πειθαρχία, υπομονή, θάρρος και αμεροληψία, που αποτελούν εν δυνάμει αξίες της ύπαρξής σας. Μπροστά στην αβεβαιότητα, οι φόβοι σας δε θα είναι πλέον σε θέση να σας καταβάλουν οδηγώντας σε αρνητικά αποτελέσματα. Αντιθέτως, αντιμετωπίζετε την αβεβαιότητα με μια νοοτροπία που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επίτευξη πετυχημένων συναλλαγών. Οι επενδύσεις αποτελούν ένα ταξίδι με προορισμό τον εαυτό που μπορείτε να διαμορφώσετε. Ο εαυτός που είχατε κατά την είσοδό σας στον κόσμο των επενδύσεων σπάνια είναι ο ίδιος με τον εαυτό που θα σας φέρει επιτυχία.

Η ρύθμιση των συναισθημάτων και η επιμέλεια αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της αναδιοργάνωσης του «εαυτού» που είναι κατάλληλος για επενδύσεις. Το πάθος σας είναι που παρέχει το κίνητρο για να μάθετε και για να χρησιμοποιήσετε αυτά τα εργαλεία ώστε να γίνετε αυτός που πρέπει για να εξασφαλίσετε επιτυχείς συναλλαγές σε σταθερή βάση. Οι επενδύσεις μετατρέπονται σε ένα παιχνίδι κυριαρχίας επί του εαυτού.  «

 Ο συγγραφέας του άρθρου.

Rande Howell

Ο Rande Howell (MED, LPC) βοηθάει τους επενδυτές να αναπτύξουν μια νοοτροπία που θα τους επιφέρει τις καλύτερες δυνατές αποδόσεις. Είναι εξουσιοδοτημένος θεραπευτής καθώς και σύμβουλος απόδοσης, η δουλειά του οποίου βασίζεται στη ρύθμιση των συναισθημάτων, στην επιμέλεια και στα αρχέτυπα του Jung που εφαρμόζονται στις επενδύσεις. Έχει κλινική πείρα εκπαίδευσης ατόμων στην κυριαρχία επί των συναισθημάτων τους και στη μετατροπή αυτό-περιοριστικών πεποιθήσεων σε παραγωγικές νοοτροπίες. Είναι ο συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το βιβλίο με τίτλο: «Mindful Trading: Mastering Your Emotions and the Inner Game of Trading». Επίσης, ο Rande πραγματοποιεί διαλέξεις διεθνώς σε επενδυτές, διαχειριστές κεφαλαίων και διαχειριστές hedge fund.

Επίλογος 

Τα συστατικά ενός συναισθήματος

Τι είναι το συναίσθημα; Είναι απλά η ενεργοποίηση του σώματος/μυαλού έναντι οποιασδήποτε διατάραξης οικείων καταστάσεων. Συγκεκριμένα, τα συστατικά ενός συναισθήματος (π.χ. του φόβου) είναι:

1.   Διέγερση - το σώμα αφυπνίζεται

2.   Αίσθημα - υποκειμενική αίσθηση του συναισθήματος. Η σκέψη συμβιβάζεται.

3. Κίνητρο – όσα σου λέει το συναίσθημα να κάνεις (απέφυγε, αντιμετώπισε, προσέγγισε)

4.   Σημασία (η υπόθεση που γίνεται κτήμα του μυαλού σας)

5.   Ταμπεραμέντο - γενετική

Εμπόδια που κυριαρχούν στο μυαλό ενός επενδυτή - οι 9 επενδυτικοί φόβοι

1.   Φόβος αβεβαιότητας (δισταγμός)

2.   Φόβος απώλειας (που ενεργοποιεί)

3.   Φόβος αστοχίας (αυθορμητισμοί και έξοδοι)

4.   Βιασύνη υποκινούμενη από το φόβο για την κάλυψη προηγούμενων απωλειών (συναλλαγές εκδίκησης)

5.   Φόβος λάθους (λανθασμένων επιλογών)

6.   Φόβος ανεπάρκειας (εξωτερική επικύρωση)

7.   Φόβος αυτό-παγίδευσης (ίδια ζημιά)

8.   Φόβος επιτυχίας ή αποτυχίας

9.   Φόβος ανάπτυξης και αλλαγής (το πλαίσιο της ζώνης ασφάλειάς σας)

Θυμηθείτε: Η νοοτροπία που είχατε κατά την είσοδό σας στον κόσμο των επενδύσεων ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ εκείνη που θα σας φέρει επιτυχία

Ο φόβος του φόβου είναι αυτό που εγκλωβίζει τον

επενδυτή σε επαναλαμβανόμενα αυτό-περιοριστικά μοτίβα.
Το να μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι το φόβο αντί να τον φοβάσαι
αποτελεί το κλειδί για την αποτελεσματική χρήση των
επενδυτικών γνώσεων κατά την κρίσιμη στιγμή.

Προσωπικά νομίζω οτί είναι απο τα καλύτερα άρθρα που έχω δεί γύρω απο το συναίσθημα στο trading!(Ακριβός Γιώργος)

το άρθρο δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό

http://www.traders-mag.gr/

με το οποίο φυσικά είμαστε σε πλήρη συνεργασία