Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ή ΑΕΠ) (αγγλ. Gross Domestic Product - GDP) είναι το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει μια οικονομία, εκφρασμένο σε χρηματικές μονάδες. Με άλλα λόγια είναι η συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών (υλικών και άυλων) που παρήχθησαν εντός μιας χώρας σε διάστημα ενός έτους, ακόμα και αν μέρος αυτού παρήχθη από παραγωγικές μονάδες που ανήκουν σε κατοίκους του εξωτερικού.

Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν - Α.Ε.Π. (ή Gross National Product - GNP) είναι το Προϊόν ή Εισόδημα που αποκτούν οι πολίτες μιας χώρας, όποια και αν είναι αυτή. Με άλλα λόγια είναι η συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών (υλικών και άυλων) που αποκτούν οι πολίτες μιας χώρας σε διάστημα ενός έτους. Διαφέρει από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά το ότι συμπεριλαμβάνει και το Εισόδημα που απέκτησαν οι πολίτες μιας χώρας οι οποίοι κατοικούν στο εξωτερικό.

Οι συνιστώσες του ΑΕΠ (GDP)

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν εκφράζεται μαθηματικά ως εξής:

GDP = C + I + G + NX

όπου: (C) κατανάλωση, (Ι) επένδυση, (G) δημόσιες δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών και (ΝΧ) καθαρές εξαγωγές μείον τις εισαγωγές -ΌΠΟΥ το ΝΧ=ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ.

[Υπάρχουν πολλοί τρόποι για μετρήσουμε το Α.Ε.Π μίας οικονομίας, παρόλα αυτά το αμερικανικό γραφείο οικονομικών αναλύσεων χρησιμοποιεί τη προσέγγιση δαπανών χρησιμοποιώντας τον τύπο Α.Ε.Π = Κατανάλωση + Επενδύσεις + Κρατικές Δαπάνες + (Εξαγωγές – Εισαγωγές).]

Ετσι λοιπόν,To Α.Ε.Π ενσωματώνει δείκτες που μας δίνουν πληροφορίες
για τη προσωπική κατανάλωση, τις λιανικές πωλήσεις και άλλα σημαντικά μεγέθη μίας οικονομίας. Επειδή κάθε ένα από τα παραπάνω μακροοικονομικά μεγέθη μετριέται ήδη βάσει ενός ξεχωριστού δείκτη που δε σχετίζεται με το Α.Ε.Π, η ανακοίνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος αποτελεί μία συγκεντρωτική ανακοίνωση που λειτουργεί και ως αναθεώρηση για τις τιμές αυτών των επιμέρους δεικτών.

Κατανάλωση (consumption) είναι η δαπάνη που πραγματοποιούν τα νοικοκυριά για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή η συνολική τους κατανάλωση.

Επένδυση (investment) είναι η δαπάνη για την αγορά κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, αποθεμάτων και κτιρίων, συμπεριλαμβανόμενης και της δαπάνης για την αγορά νέων κατοικιών. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και έξοδα αγοράς άυλων αγαθών, όπως τα έξοδα έρευνας και ανάπτυξης,υπηρεσιών.

Δημόσιες δαπάνες (goverment expenses) είναι οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών τις οποίες πραγματοποιούν η τοπική αυτοδιοίκηση και όλοι οι κρατικοί ''μηχανισμοί'', η κυβερνήση της χώρας γενικότερα.

Καθαρές εξαγωγές (net exports) είναι η δαπάνη για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στην εγχώρια οικονομία και αγοράζονται από αλλοδαπούς (εξαγωγές).

Εισαγωγές (Imports) Είναι το κόστος οποιονδήποτε αγαθών ή υπηρεσιών τα οποία εισάγονται δηλαδή ως χώρα κατασκευής δεν είναι η χώρα στην οποία υπολογίζεται το Α.Ε.Π.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Μία εξαιρετικά μεγάλη αύξηση του Α.Ε.Π για παράδειγμα πάνω από το 5% θα έδειχνε ότι η οικονομία βρίσκεται σε κίνδυνο υπερθέρμανσης που θα μπορούσε με τη σειρά του να δημιουργήσει έκρηξη στον πληθωρισμό.
Αυτό με τη σειρά του θα έχει ως συνέπεια (αν για παράδειγμα μιλάμε για τις Η.Π.Α, η Federal Reserve)η κεντρική τράπεζα να αναγκαστεί να αυξήσει τα επιτόκιά της προκειμένου να οδηγήσει το πληθωρισμό χαμηλότερα έτσι ώστε να φρενάρει τη ξέφρενη επέκταση της οικονομίας και της αύξησης των τιμών.

Οι traders της αγοράς συναλλάγματος δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στο Α.Ε.Π καθώς δίνει μία γενική εικόνα για την πορεία μίας οικονομίας. Ένα μεγάλο Α.Ε.Π συνεπάγεται και μία ανατίμηση για το εγχώριο νόμισμα. Παράλληλα υπάρχει και μία θετική συσχέτιση με τις προσδοκίες για τα επιτόκια, επειδή οι οικονομίες που παρουσιάζουν μία δυναμική εικόνα στους μακροοικονομικούς τους δείκτες τείνουν να ενδυναμώνονται καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να κινείται ανοδικά. Αυτό με τη σειρά του αναγκάζει τη Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκιά της γεγονός που επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη προκειμένου να περιορίσει το πληθωρισμό.

Από την άλλη πλευρά μία χώρα με χαμηλό Α.Ε.Π αναμένεται να έχει χαμηλές προσδοκίες για μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων της. Μία χώρα που βρίσκεται σε ύφεση πολλές φορές παίρνει αποφάσεις περικοπής των επιτοκίων προκειμένου να στηριχθεί η ανάκαμψη.

Ετσι λοιπόν όταν επίκειται ανακοίνωση σχετικά με το ΑΕΠ συνήθως η μεταβλητότητα ενός νομίσματος είναι αυξημένη και η ''μεσοπρόθεσμη-μακροπρόθεσμη'' πορεία του επηρεάζεται σημαντικά από το μέγεθος του ΑΕΠ.
Μία ανακοίνωση Α.Ε.Π μπορεί να προσφέρει εξαιρετικές ευκαιρίες trading καθώς από τη στιγμή που στην αγορά συναλλάγματος επενδύουμε σε ζεύγη νομισμάτων μπορούμε να επενδύσουμε σε ένα ζεύγος νομισμάτων των οποίων οι οικονομίες κινούνται σε αντίθετες τροχιές.